Kompleksowa diagnoza ADHD – dzieci, młodzież i dorośli
Jak wygląda proces diagnozy ADHD?
Proces diagnozy ADHD zwykle obejmuje cztery spotkania z psychologiem, podczas których krok po kroku gromadzone są informacje, przeprowadzane testy oraz omawiane wyniki. Każde spotkanie pełni określoną funkcję – od wywiadu diagnostycznego, przez testy psychologiczne, aż po analizę wyników i omówienie diagnozy.
1. Wizyta konsultacyjna – wywiad diagnostyczny
Pierwszym etapem procesu diagnozy jest spotkanie konsultacyjne z psychologiem, trwające zazwyczaj 60 minut. Jego celem jest zebranie szczegółowych informacji na temat osoby badanej, obejmujących m.in. historię rozwoju, funkcjonowanie w codziennym życiu, obszary mocnych stron oraz obserwowane trudności. W przypadku dzieci i nastolatków w wywiadzie uczestniczą również rodzice lub opiekunowie, co pozwala na uzyskanie pełniejszego obrazu sytuacji. Zebrane dane stanowią podstawę do zaplanowania dalszych etapów diagnozy i doboru odpowiednich narzędzi testowych.
2. Dobór i przeprowadzenie testów psychologicznych
Na podstawie wywiadu psycholog wraz z pacjentem decydują, które narzędzia diagnostyczne zostaną użyte:
- MOXO – komputerowy test mierzący uwagę, czas reakcji, impulsywność i nadruchliwość,
- DIVA-5 – szczegółowy, strukturalizowany wywiad oparty na kryteriach DSM-5,
- Conners-3 – kwestionariusze wypełniane przez dziecko/nastolatka, rodziców (w zależności od wieku).
3. Analiza wyników i opracowanie opinii
Po zakończeniu badań psycholog analizuje wszystkie zebrane dane – wyniki testów, informacje z wywiadu diagnostycznego oraz obserwacje z przebiegu spotkań. Celem jest określenie, czy objawy spełniają kryteria ADHD, a także uwzględnienie innych czynników wpływających na codzienne funkcjonowanie, takich jak trudności emocjonalne czy szkolne. Na tej podstawie powstaje pisemna opinia diagnostyczna, zawierająca podsumowanie procesu, wnioski oraz praktyczne rekomendacje dotyczące dalszego postępowania – zarówno w zakresie terapii, jak i ewentualnych dostosowań w środowisku nauki lub pracy.
4. Wizyta z omówieniem diagnozy
Ostatnim etapem procesu diagnozy jest spotkanie, podczas którego psycholog szczegółowo omawia wyniki wszystkich przeprowadzonych badań oraz wyjaśnia ich znaczenie w kontekście codziennego funkcjonowania. To przestrzeń na zadawanie pytań, doprecyzowanie wątpliwości i wspólne zrozumienie uzyskanych rezultatów. Psycholog przedstawia także praktyczne rekomendacje dotyczące dalszych kroków – mogą one obejmować podjęcie psychoterapii, konsultację lekarską, wdrożenie strategii wspierających koncentrację i organizację, a w przypadku dzieci i młodzieży również współpracę ze szkołą w zakresie odpowiednich dostosowań edukacyjnych. Na zakończenie badany (lub rodzice dziecka) otrzymuje pisemną opinię diagnostyczną, która w przystępny sposób podsumowuje cały proces, zawiera kluczowe wnioski oraz wskazówki dotyczące dalszego postępowania. Dokument ten może być także wykorzystany w kontaktach z placówkami edukacyjnymi czy specjalistami medycznymi, stanowiąc podstawę do planowania indywidualnego wsparcia.