Psychoterapia dzieci
Dziecko inaczej, niż dorosły przeżywa i rozumie rzeczywistość. Czasami nie potrafi poradzić sobie z tym, co je spotyka lub z tym, co myśli i przeżywa. Zależy to od skali problemu i od wrażliwości dziecka. Dodatkowo często nie potrafi nawet wprost zakomunikować, że jest coś nie tak. Zamiast tego „mówi” jego organizm lub zachowanie i rodzice dopiero po objawach orientują się, że ich dziecko ma jakiś problem. Ważne, aby reagowali najwcześniej, jak jest to możliwe i gdy tylko się zorientują, że dziecko potrzebuje pomocy. Wówczas najważniejsze jest zrozumienie uczuć dziecka. Czasami jest to trudne lub niemożliwe i wówczas warto zgłosić się do psychologa dziecięcego.
Sprawy, z którymi najczęściej zgłaszają się rodzice to:
- lęki społeczne i separacyjne: dziecko boi się zostać samo w przedszkolu lub szkole, płacze, nie chce chodzić do szkoły, unika kontaktu z innymi dziećmi, nie zgłasza się na lekcjach, jest nieśmiałe, nieufne,
- smutek, apatia, wycofanie, zamknięcie w sobie- zaburzenia somatyzacyjne: różnego rodzaju bóle o podłożu psychicznym, najczęściej brzucha, głowy, serca, również duszności, moczenie się, jąkanie, tiki,
- problemy z jedzeniem (objadanie się, wymioty, odmowa jedzenia) lub ze snem (koszmary, wybudzanie się, problemy z zasypianiem),
- problemy z zachowaniem: zachowanie niedostosowane do sytuacji, dziecko nie słucha poleceń, nie stosuje się do zasad, nie wykonuje obowiązków, nie chce się uczyć, robi na przekór dorosłym, często się buntuje, bije inne dzieci, wulgarnie się wyraża, kradnie, pali papierosy,
- używanie substancji psychoaktywnych (alkohol, narkotyki, dopalacze) lub nadmiernie częste korzystanie z komputera, ucieczka w świat wirtualny,
- nadpobudliwość: nadmierna ruchliwość, napięcie emocjonalne, nerwowość, trudności z koncentracją uwagi i zapamiętywaniem, trudności z czekaniem na swoją kolej lub odkładaniem przyjemności na później.
Te i wiele innych problemów są podstawą do zgłoszenia się po pomoc do psychologa dziecięcego. Jeśli podłoże jest psychologiczne, regularna psychoterapia połączona z współpracą rodziców, jest skutecznym sposobem poradzenia sobie z nimi. Moją dewizą w pracy z dziećmi jest podążanie za dzieckiem, towarzyszenie mu w przeżywanych uczuciach, akceptowanie i wspieranie, pomoc w rozumieniu trudnych sytuacji w jego życiu. Staram się cały czas być z dzieckiem w kontakcie i elastycznie dobierać metody pracy – w zależności od samopoczucia i chęci dziecka.
Równolegle wspieram rodziców, pomagam rozumieć dziecko i proponuję metody wychowawcze pomocne przy danym problemie. W proces terapeutyczny włączam zawsze rodziców, aby mogli być terapeutami swojego dziecka na co dzień. Prowadzę z rodzicami regularne konsultacje, aby przekazywać na bieżąco wnioski z terapii oraz uzyskiwać informacje nt. aktualnego funkcjonowania dziecka.
Terapię dziecka do lat 13 zawsze poprzedza dokładna diagnoza dziecka i systemu rodzinnego – aby metody pomocy dostosować do przyczyn problemu. Proponuję w tym celu 4-6 spotkań diagnostycznych w skład których wchodzą:
- rozmowa z rodzicami nt. problemu i własnych opinii na jego temat, osobowości dziecka i historii jego życia oraz historii i funkcjonowania rodziny,
- 2-3 spotkania z dzieckiem: rozmowy i testy psychologiczne, gł. w postaci rysunków, opowiadania historyjek i uzupełniania zdań,
- spotkanie diagnostyczne całej rodziny (jest wskazane, gdy spotkania indywidualne z dzieckiem nie wyjaśniają przyczyn problemów),
- omówienie: spotkanie z rodzicami lub z rodzicami i z dzieckiem w celu omówienia diagnozy, przedstawienia hipotez nt. przyczyn problemu i wspólne ustalenia metod terapii oraz wskazówek wychowawczych dla rodziców.
W pracy terapeutycznej z dziećmi stosuję metody dostosowane zarówno do wieku, jak i do osobowości dziecka. Z niektórymi dziećmi w większości rozmawiam, z innymi rysuję lub bawię się, czasami stosuję bajkoterapię, metafory lub relaksację. Na pierwsze spotkanie zapraszam samych rodziców (lub jednego z nich). Nie jest potrzebne skierowanie, ale warto zabrać ze sobą dotychczasowe opinie psychologiczne, opinie ze szkoły lub inne istotne dokumenty, np. wypisy ze szpitala, diagnozy lekarskie itp.
