Okres dorastania okiem rodziców

Okres dorastania to wyjątkowy, ale też trudny czas zarówno dla nastolatka, jak i jego rodziców. Dla młodej osoby to czas burzliwych zmian – fizycznych, emocjonalnych i społecznych – które mogą prowadzić do napięć, konfliktów i nieporozumień w rodzinie.

Kluczem w tym okresie jest zrozumienie potrzeb nastolatka, świadomość jego emocji oraz zachowanie równowagi między stawianiem granic, a okazywaniem wsparcia. Oto kilka sprawdzonych wskazówek, które mogą pomóc rodzicom i opiekunom przejść przez ten wymagający okres.

 

1. Zrozumienie zmian, przez które przechodzi nastolatek

Okres dorastania to czas intensywnego rozwoju. Hormony, presja rówieśnicza, poszukiwanie tożsamości – wszystko to wpływa na zachowanie i emocje nastolatków. Zmieniają się ich priorytety, a co za tym idzie, może pojawić się zmienność nastrojów, izolacja czy wybuchy złości. Te reakcje są naturalne i wynikają z kształtującego się mózgu nastolatka, który uczy się zarządzać emocjami i relacjami.

Co mogą zrobić rodzice?

Warto uzbroić się w cierpliwość i empatię. Staraj się zrozumieć, że za niektórymi zachowaniami mogą kryć się lęki, niepewności lub frustracje. Zadawaj pytania, słuchaj, ale nie oceniaj. Postaraj się być wsparciem, a nie sędzią.

 

2. Stawianie granic, ale z elastycznością

Nastolatkowie potrzebują granic, aby czuć się bezpiecznie, ale jednocześnie pragną niezależności. Przesadnie rygorystyczne zasady mogą prowadzić do przesadnego, niekonstruktywnego buntu, natomiast ich brak – do poczucia zagubienia. Ważne jest znalezienie złotego środka: wyraźne granice, ale z przestrzenią na samodzielność.

Co mogą zrobić rodzice?

Zamiast narzucać zasady, spróbuj wprowadzać je wspólnie z dzieckiem. Ustalcie, jakie są oczekiwania i konsekwencje za ich przekroczenie, ale daj mu też przestrzeń do podejmowania decyzji. Ucz się negocjować – to doskonała lekcja odpowiedzialności dla nastolatka.

 

3. Komunikacja jako podstawa relacji

Otwartość w rozmowie z nastolatkiem to klucz do budowania zaufania. Młodzież, która czuje, że może się wygadać, jest bardziej skłonna dzielić się problemami i szukać wsparcia. Ważne, aby rozmowy były pełne akceptacji, a nie ciągłego pouczania.

Co mogą zrobić rodzice?

Zachęcaj do wyrażania emocji, nawet jeśli są one trudne. Unikaj oceniania i krytykowania. Pamiętaj, że czasem nastolatek nie szuka rozwiązań – potrzebuje jedynie kogoś, kto go wysłucha. Zamiast próbować natychmiast rozwiązać problem, spróbuj po prostu być obecnym. Zachęcaj do rozmowy, oferuj wsparcie i pokazuj, że jesteś gotów pomóc. Czasem wystarczy proste pytanie: „Jak się czujesz?” lub „Czy mogę Ci jakoś pomóc?”.

 

4. Szacunek dla prywatności

Nastolatkowie często potrzebują przestrzeni i prywatności, a rodzice mogą odczuwać trudność, widząc, że dziecko zaczyna się od nich dystansować. Choć jest to naturalny etap, rodzice mogą obawiać się, że coś jest nie tak, gdy młody człowiek zaczyna się zamykać w swoim pokoju lub spędzać mniej czasu z rodziną.

Co mogą zrobić rodzice?

Szanuj prywatność swojego dziecka, ale bądź czujny. Zamiast naciskać na szczegóły dotyczące życia prywatnego, daj przestrzeń, ale upewnij się, że nastolatek wie, iż może na Ciebie liczyć, gdy tylko tego potrzebuje.

 

5. Dawanie przykładu swoim zachowaniem

Nastolatkowie uczą się nie tylko z rozmów, ale przede wszystkim poprzez obserwację. Twoje zachowanie ma ogromny wpływ na to, jak nastolatek będzie radził sobie w różnych sytuacjach. Jeśli sam radzisz sobie z trudnościami w sposób dojrzały, masz większą szansę, że Twoje dziecko będzie postępować podobnie.

Co mogą zrobić rodzice?

Staraj się być wzorem do naśladowania w codziennych sytuacjach. Pokaż, jak radzisz sobie ze stresem, rozwiązujesz konflikty i dbasz o relacje z innymi. Nastolatek, obserwując takie zachowania, uczy się przez przykład.

 

6. Bycie wsparciem, a nie krytykiem

W okresie dojrzewania nastolatkowie często czują się oceniani, zarówno przez rówieśników, jak i dorosłych. Warto zrozumieć, że krytyka i nadmierne wymagania mogą tylko pogłębić ich niepewność i frustrację. Wsparcie i akceptacja są znacznie skuteczniejsze niż krytykowanie każdego błędu.

Co mogą zrobić rodzice?

Unikaj surowej krytyki. Zamiast tego stawiaj na konstruktywną rozmowę, która skupia się na wspólnym szukaniu rozwiązań. Pamiętaj, że Twoje dziecko jest w procesie nauki – pozwól mu na błędy, wspierając przy tym rozwój.

 

~ Artykuł ukazał się w październikowym wydaniu newslettera „Psycho-Pudełko”. Aby być na bieżąco, zachęcamy do zapisu – kilkając w ten link!